afrekenen

Ik kan hier wel gaan vertellen hoe lekker bezig ik ben in mijn vakantie om mijn huis weer gezellig, fris en schoon te maken, maar ik geloof niet dat de weinige lezers die hier zijn daar warm of koud van worden.
Nee, gewoon nog even wat spuien over onderwijsland. Met de nadruk op de idioten in Den Haag die steeds iets nieuws bedenken. Dat verandert nooit helaas.
Nu hebben de beleidsmakers bedacht dat iedereen moet kunnen rekenen. Nee, niet alleen maar simpele sommetjes, maar de echte doordenkers.
Er zijn vijf verschillende niveaus van onderwijs, maar er wordt besloten om twee varianten te maken. Voor de onderste drie niveaus stellen ze vast dat iedereen moet kunnen rekenen op niveau 2F. Allerlei hoge wiskunde- of rekenpieten hebben bedacht dat dit het minimum is. Die drie laagste niveaus heten allemaal vmbo. Er is een wereld van verschil tussen vmbo basisberoepsgericht en vmbo theoretische leerweg, maar nee, er was besloten allemaal 2F.
Laat ik me daar alleen even op richten.
Scholen gingen dus leerlingen trainen. Immers, vanaf volgend jaar zou de rekentoets mede bepalen of je wel een diploma zou krijgen. Minimaal een 5, anders geen papiertje. Dit jaar kon er al meegedaan worden met een 'pilot'. Nog mooier, de leerlingen uit de voorexamenklassen konden meedoen en als ze dan dit jaar minimaal een 5 zouden halen, zouden ze volgend jaar geen rekentoets hoeven te doen. In maart de toets, in juni een herkansingsmogelijkheid en als het dan allemaal nog niet zou lukken, volgend jaar nog twee kansen.
Aan de slag en ik had de eer om alles in de gaten te houden en te organiseren. De rekentoets is een digitale toets, dus dan vraag je wel wat. De enige ruimte waar de toets betrouwbaar afgenomen kon worden, was in de mediatheek. Dat betekende dus dat die een hele week alleen maar toegankelijk was voor leerlingen die de toets maakten.
Ouders moesten geïnformeerd worden. Er moest een rooster gelegd worden. Spannend.
In januari was er een proeftoets. Eentje die leerlingen moest laten wennen aan het werken met het programma en een rekenmachine ingebouwd op het scherm, want er mocht geen rekenmachine meegenomen worden.
Kort voor de proeftoets kwam onze regering met een mededeling. De rekentoets zou gewoon doorgang hebben. Het cijfer komt op de cijferlijst die bij het diploma hoort. Alleen was nu opeens besloten dat het cijfer geen invloed meer zou hebben op zakken of slagen. Niet volgend jaar. Ook niet het jaar daarna.
Huh?
Men is toch wel heel bang dat er heel veel leerlingen extra gaan zakken. Scholen moeten meer tijd krijgen om de leerlingen goed voor te bereiden.
Ja, ja. Hoe dan? Er komt absoluut geen geld bij om meer lessen te geven. Sterker, de meeste scholen schrappen banen omdat de salarissen van jonge docenten jaarlijks ietsje stijgen, maar de bekostiging vanuit de overheid houdt hier geen rekening mee. Grotere klassen en zeker geen mogelijkheden om bijvoorbeeld standaard twee uur rekenen op te nemen in de lessentabel.
Goed. De druk leek er af. Natuurlijk bleven we stug doorgaan. Het is immers best interessant om te zien hoe onze huidige leerlingen het doen. Er is geïnvesteerd in rekenlessen. De oefentoets verliep prima. Ik was trots. Vier klassen op het hoogste niveau vallen onder mijn hoede. Maar twee leerlingen per klas zouden gezakt zijn als dit de echte toets was geweest. Ons werd verteld dat de oefentoets zou lijken op de echte toets.
In maart gingen de leerlingen dan ook vol vertrouwen van start. Ongeveer twee weken geleden kwamen de resultaten binnen.
Drama.
Van elke klas scoorde de helft lager dan een 4.
Wat was er gebeurd? Opeens was besloten dat het dan wel één toets was op niveau 2F, maar de normeringen werden aangepast per vmbo soort. Dat betekende dat een leerling vmbo  theoretisch opeens veel meer goed moest hebben dan een vmbo kader leerling om een voldoende te halen en de vmbo basisberoepsgerichte leerlingen weer veel minder.
Het cijfer mag dan voorlopig niet meetellen bij het bepalen van zakken of slagen, maar dit is raar.
Eerst wordt gezegd dat alle leerlingen moeten voldoen aan niveau 2F en als het dan echt zo ver is, geldt dat maar voor een van de drie vmbo niveaus.
Ook vervelend: de toetsen zijn digitaal en niet in te zien door leerlingen. Je kunt dus als docent ook niet zien op welke onderdelen de leerlingen de mist in zijn gegaan en er zijn welgeteld vier weken om extra te oefenen met de leerlingen voordat de herkansing wordt afgenomen.
De mogelijkheden tot digitaal oefenen zijn uiterst beperkt.
Walgelijk.

valkuilen

Valkuilen.
Ik ken ze wel. Mijn enthousiasme is mijn kracht en een van mijn valkuilen.
De sfeer is zonder meer goed op het werk. Na jaren afzien voelt dat als een geschenk.
Mijn onstuitbare drang om iets niet gewoon goed, maar bijzonder goed te doen. Stel je voor, zeg. Dat mensen denken 'wel aardig'. Nee, het moet goed met hoofdletters zijn.
Het vorig schooljaar was voor de eerste helft een route naar volledig afbranden en voor de tweede helft blijven hangen in apathie. Nu is alles weer hoopvol en wat doet juffie? Te hard rennen.
Ik weet het wel, maar vaak te laat. Eerder dit jaar had ik een nacht last van extreme misselijkheid. Ik kwam die dag doodmoe thuis. Te veel doorwerken, te weinig nachtrust nemen, te weinig doen wat niets met werk te maken heeft.
Vorige week was het weer zoiets. Gelukkig niet zo ziek als die eerste keer, maar het wordt tijd voor dit juffie om wat meer naar haar lijf te luisteren. Minder dwangmatig als een hamster in het molentje rennen.
Liep ik woensdag als zombie door mijn huis op mijn vrije dag met een knallende koppijn en donderdag duizelig door de schoolgangen.
Ik weet rationeel al lang dat dit schooljaar lang niet alles zo mooi zal worden als ik wil. Of zoals anderen willen. Wat meer genieten van de goede sfeer en sommige zaken gewoon even laten voor wat ze zijn.
Grappig eigenlijk. Ik gaf al een paar keer aan in het overleg dat ik aandacht vroeg om eens goed te praten over de keuzes die gemaakt moeten worden, aangezien ik zie dat er steeds maar meer bijkomt en iedereen zo ambitieus is als maar kan. Ik gaf dus eigenlijk wel met woorden aan dat het allemaal te veel werd, maar bleef wel braaf meerennen.
Ik ben wel opener geworden. Toen de baas vroeg hoe het was, gaf ik eerlijk aan: 'niet zo goed'. Na dit weekje vakantie ga ik eens met hem om de tafel zitten.
Tegelijk is er die grote angst. Stukje geschiedenis. Er was een ijskoningin die twijfelde aan mijn belastbaarheid. Gelul. Ik ben prima belastbaar en werk altijd meer dan wat 'moet'.
Een weekje los van het circus is welkom. Naast slapen, wil ik wakker dromen. Vrije tijd met manlief en samen werken aan ons huisje. Veel te lang verwaarloosd en nu het langzaam wordt wat we willen, krijg ik ook weer energie. Energie waar ik wat zuiniger mee om moet springen.

Gewoon richting vakantie

Ik heb het me heilig voorgenomen. We houden het tempo in de gaten. Toch leek ik het even te zijn vergeten in de afgelopen week. In de grote bezuinigingsoperatie leek het duidelijk te zijn hoe het er komend jaar uit gaat zien qua poppetjes.
Niet onverwacht gaf de perfectionist aan zijn baan op te zeggen. Ik was niet verbaasd. Mijn eerste reactie was 'dat dacht ik al'. De signalen waren al lang duidelijk. De man die alles kan, van auto's repareren, complete woningen verbouwen en daarnaast begenadigd docent Frans, was niet meer geïnspireerd door ongemotiveerde kleintjes uit 2mavo of 3mavo. Terwijl hij naast alles ook nog een studie volgde om formeel les te mogen geven aan de top van het voortgezet onderwijs, werd hij een tijd terug door het opleidingsinstituut gevraagd of hij ook niet daar wilde werken. Eigenlijk te grappig. Hij werd gestimuleerd een papiertje te behalen en vervolgens ontdekt men dat ze hem dit eigenlijk cadeau zouden moeten geven. Hij kan het namelijk allemaal al en dus is het een stuk logischer als hij mensen gaat opleiden. Jammer voor de school, maar geheel begrijpelijk en geheel vrijwillig, dus dit is niets om bedroefd over te zijn. Ik hoop alleen dat hij zijn perfectionisme nog eens goed onder de loep neemt, zodat hij wat meer kan genieten.
Dan was er nog een 'plaatje' directie. De nieuwe baas heeft een bliksemcarrière gemaakt. Dit jaar is hij directeur, volgend jaar mag hij zich rector noemen. Dat is vast een smak geld erbij, maar ik gun het hem van harte. Hij mag twee scholen gaan leiden. Geen kattenpis.
De ene school doet het goed qua prestaties, maar worstelt nogal met de uitstraling, de andere heeft een hijgende inspectie in de nek voor de prestaties van het vwo die niet in orde zijn. Ik werk op de school met de inspectie in de nek. Niet in mijn nek, al zou dat zo maar een keer kunnen gebeuren, want mijn huidige examenklassen zijn uitermate zwak. Beide scholen barsten van de zorgleerlingen uit de beruchte achterstandswijken en er werken vooral mensen met hart voor de zaak. Pietje Precies werkt er komend jaar nog. Een restant van de oude garde. Hij moet op de financiën passen en probeert alles op alles te zetten om het gebouw en de faciliteiten in het gebouw op orde te houden. Pietje Precies krijgt daarna een opvolger en laten we hopen dat dit een goede zal worden.
Zoals gezegd, het gaat om twee scholen. Straks maar een rector, terwijl er nu twee directeuren zitten. De leukste blijft. Mijn baas waarin ik veel vertrouwen heb. Nooit gedacht dat ik dat zo snel zou zeggen, maar het contrast met de vorige is immens. Kalm, relativerend, vertrouwenwekkend en met een enorme dosis humor.
Goed, er is nu nog een andere directeur. Tja. Ik heb gelukkig niet veel met hem te maken. Voor de school waar hij nu nog directeur van is, is hij wel goed geweest. Toen hij kwam, was het algehele chaos. Mijnheer Blaaskaak.
Ik vind hem een beetje eng. Hij walst over mensen heen, schreeuwt, is niet geïnteresseerd in diepgang en herhaaldelijk is hij behoorlijk manipulatief bezig geweest. Niks regels, hij bepaalde alles zoals hem goed dunkte. Tegenover vrouwen vond ik hem vaak ronduit over de schreef gaan, maar net zodanig dat hij net niet in de problemen kwam. Een rare kwibus.
Al jaren liep hij te verkondigen dat hij de laatste jaren voor zijn pensioen, nog elders wilde gaan werken. Nog een jaar of vier te gaan. Salaris gegarandeerd, maar formeel geen schoolleider meer. Hij ging ook steeds meer mopperen. Hij zag het vast helemaal niet zitten dat hij nu opeens een directe baas kreeg en dat hij opeens taken moest gaan doen waar hij helemaal geen zin meer in had. Ik kan aardig inschatten hoeveel er gepraat moet zijn, om hem te overtuigen van de beslissingen die nu eenmaal genomen moesten worden.
In de afgelopen week werd duidelijk dat hij er volgend jaar niet meer is. Toch die nieuwe uitdaging gevonden. De twee middenvelders op die school vragen zich af wat er nu allemaal op hen afkomt. Begrijpelijk. Koortsachtig wordt nu gekeken hoe alles verdeeld gaat worden en wie wat moet gaan doen. Dat is nog lang niet duidelijk.
Het geeft wat financiële ruimte nu mijnheer Blaaskaak het veld ruimt. Voorlopig zie ik alleen maar meer en meer dat gedaan zou moeten worden door steeds minder mensen.
Maak ik me daar ongerust over?
Nee, niet echt. Er zitten maar 24 uur in een dag en ik ben niet van plan er 18 per dag te werken. Alhoewel ik wel het gevoel heb dat de afgelopen week te vol was.
Daarom zijn er vast schoolvakanties uitgevonden. Nog een weekje waarvan ik ook nog eens een dag niet werk komende week en ik mag me een week lang amuseren met zaken die niets, helemaal niets met school te maken hebben. Dan weer vol gas?
Nee, maar twee dagen en dan weer drie dagen en een weekend vrij.
Iedereen kan van alles nog willen en er zal vast nog van alles moeten, maar de lente is los gebarsten en voor we het weten rollen we de zomer in.

ik zie het allemaal wel

Op het werk is het weer zoals vanouds. Nieuw gebouw met te veel vergane glorie.
Zo is er het fossiel. Nog een paar maanden en dan is het exit. Pas in september organiseert hij zijn eigen afscheidsfeestje. Hij heeft zelf het idee dat dit gelijk het hoogtepunt van het schooljaar zal worden. Ik kan de zucht van verlichting nu al bijna niet onderdrukken. Het idee dat deze man eindelijk weg gaat.
Ooit had hij wel zijn waarde. Maar dat is lang, heel lang geleden. Een van de twee hoofden van de tweekoppige draak die ooit het gebouw regeerde. Het ene hoofd is weer voor de klas gaan staan en heeft zelfs het nodige ondernomen om met name de hoogste vorm van voortgezet onderwijs weer nieuw leven in te blazen. Niet subtiel, want dat woord is hem vreemd. Overdonderend. Op zijn manier, want er is geen andere manier. Geen rekening houden met anderen, maar toegegeven, wel met resultaat. Ik denk nog een jaartje en dan zal hij ook vertrekken. Hij is immers al lang de pensioensgerechtigde leeftijd gepasseerd. Het fossiel gaat vervroegd weg. Zogenaamd hart voor de school, maar meer dan dat oog voor zijn eigenbelangen. Hij wil niet zien hoe men hem ziet. Een totaal verknipt beeld, maar ja, als je zo vol bent van jezelf, is er weinig ruimte voor de beelden van anderen.
Hij heeft de komende week verlof. Vast druk met plannen maken rond zijn eigen afscheidsfeestje. Hij heeft wel de middenvelders nog even op het hart gedrukt dat ze hun voorspellingen voor volgend jaar nauwkeurig moeten aanleveren en echt uiterlijk de donderdag voor de meivakantie, zodat hij alles rustig kan bekijken in de meivakantie.
Alles wat hij al heeft bekonkeld, is inmiddels bekend bij de middenvelders. Dat weet hij niet, maar het is uiterst interessant.
Er moet bezuinigd worden en fors ook. Een groepje is aan het onderzoeken hoe dat het eerlijkst kan en ook op een dusdanige manier dat er voldoende draagvlak is. Daar komen best interessante voorstellen uit. Ik zie dat allemaal wel.
Het is druk en het zal druk blijven.
Nee, het fossiel heeft eigen plannen. Los van alles. Het zal hem aan zijn kont roesten. Hij vertrekt toch. Het samenvoegen van 3havo en 3vwo zonder daar ook maar een moment met de betrokkenen over te praten. Desastreus plan en de nieuwe middenvelder die enthousiast in de voetsporen is getreden van de man met de paraplu zie ik steeds zorgelijker kijken. Ook leuk. In de voorspelling die ik in februari moest maken, kwam ik uit op 126 leerlingen voor 3mavo. Vier klassen volgens het fossiel. Natuurlijk. Gewoon 31 of 32 kinderen in een klas. Er zijn redelijk wat aanvragen van leerlingen van andere scholen die op onze school hun carrière verder willen vervolgen. Goede PR doet wel wat. Ik kan ze straks waarschijnlijk allemaal 'nee, vol' verkopen. Sodemieter op, ik ga geen klassen van 30+ creëren waarvan minstens de helft wel extra zorg nodig heeft.
Flapdrol. Het ziet er naar uit dat ik van alle middenvelders het grootste aantal leerlingen volgend jaar onder mijn hoede krijg.
Jottem. Precies in een jaar waarin de middenvelders meer verantwoordelijkheden krijgen, waarschijnlijk meer lessen moeten draaien, minder uren krijgen voor hun afdeling en daarnaast bestaat de helft van mijn team uit vastgeroeste mopperaars.
Het mooie is dat ik er geen minuut van wakker lig. Ik zie het allemaal wel. Prachtige zin.

doe dit, doe dat, doe zelf eens wat

Gelukkig. Vandaag is Mootje van de intensive care naar een 'gewone' ziekenzaal gegaan. Nog een lange weg te gaan, maar er zijn lichtpuntjes.
Ik heb wel het idee dat ik mijn eigen 'intensive care' moet omzetten naar 'zoek het lekker zelf uit'.
Langzaamaan kom ik erachter dat ik echt moet investeren in het in beweging krijgen van anderen. Nog steeds heb ik het idee dat dit meer energie kost, dan als ik het allemaal zelf zou doen.
Nee, niet liegen. Uiteindelijk zou me dat opbreken. Alles zelf doen is niet gezond. Ik ben daar dan ook mee gestopt, maar het blijft wel lastig om dan te zien dat het minder goed gebeurt dan wanneer ik zelf de touwtjes in handen zou houden. Ja, een lichte arrogantie is mij niet vreemd.
Geen 'intensive care' meer, maar wat zou ik graag elektroconvulsietherapie toepassen op enkele van mijn teamleden. Ik ben bang dat zelfs dat nog niet genoeg is. Zo hebben we mevrouw-wie-doet-me-wat. Een enkele keer heb ik meegemaakt dat ze heel duidelijk maakte dat ze baalde van bepaalde beslissingen. Ze had liever mentor geweest van een groepje eindexamenleerlingen in plaats van een klas vooreindexamenleerlingen. De laatste groep kost meer werk. Vaak wat minder gemotiveerd, maar ik denk dat ze die uitdaging wel zou moeten benutten. Zat te ontwikkelen.
Ze vindt het vreselijk als haar lessen bezocht worden. Er zijn meer collega's die dat vervelend vinden, maar in haar geval is het niet onbegrijpelijk. Ze weet dat ze dan niet eindeloos met haar telefoon kan spelen. Of het ene onzinnige You Tube fragment na het andere kan vertonen. Er moet dan opeens creatief en uitdagend les gegeven worden.
Tja.
Ik heb gemerkt dat ze de hinderlijke eigenschap heeft om mensen die ze raar vindt belachelijk te maken. Achter hun rug om. De dame die vertrekt is haar grote vriendin en met zijn tweeën werden het draken.
Het is goed als mensen meer verantwoordelijkheid krijgen en dan merken dat dit ook wat oplevert. Bij haar ben ik klein begonnen. Ik heb haar gevraagd of zij het op zich wilde nemen om een locatie te regelen voor het teametentje. Over anderhalve week gaan we gezamenlijk uit eten. Vorige week vroeg ik haar of ze begin deze week de locatie kenbaar wilde maken. Dat heeft ze gedaan. Naar mij. Met de vraag of ik het nou verder kenbaar zou maken. Ik beantwoordde haar berichtje met 'verspreid het maar onder de teamleden en laat ze kenbaar maken of ze daadwerkelijk komen'. Natuurlijk kreeg ik toen de vraag of ik even een lijstje wilde sturen, zodat ze niemand zou vergeten.
Meid, dat kun je zelf opzoeken. Dat dacht ik. Ik verwoordde het ietsje netter. Wees haar naar de plek waar ze dat kon nazoeken.
Ze heeft het keurig gedaan.
Mooi.

Mootje

Dik een jaar geleden was er een vreselijk ongeluk. Een fietsende leerlinge uit 4havo werd, onderweg naar school, op een kruising geschept door een auto. Zwaar gewond. Ze is nooit meer de oude geworden. Hersenstam beschadigd. Ze was pas een paar maanden op onze school. Ze wisselde van school, omdat ze zich daar niet thuis voelde en was vol goede moed begonnen aan een tweede keer 4havo. Zicht op de eindexamenklas. In een klap een toekomst weg. Uiteindelijk waren de ouders dolgelukkig dat ze na weken weer bij kennis kwam. Ze gaat nu naar een school voor speciaal onderwijs.
Ik kende haar nauwelijks. Iedereen vond het vreselijk, natuurlijk.
Vanochtend was ik even verlamd. Een berichtje via Facebook van een oud-leerling. Vrijdagavond liep zijn broertje in zijn eigen straat en is geschept door een auto, die vervolgens nog 300 meter doorraasde, van alles ramde en uiteindelijk tot een muur tot stilstand kwam. De automobiliste was licht gewond en er wordt nog uitgezocht hoe het allemaal kwam, maar het broertje is in kritieke toestand naar het ziekenhuis vervoerd. Intensive care.
Gekneusde ribben, gekneusde longen, een gebroken neus, een hoofdwond, een been dat op meerdere plaatsen gebroken is.
Mootje. Deze jongen zit nu in 4havo. Toevallig heb ik in de afgelopen weken heel veel met hem gepraat. In de onderbouw was hij niet gemakkelijk. Flink opstandig, dwars als dwars maar zijn kan. Een echte puber waar veel docenten grijze haren van kregen. Dat is echter weg. Nu is hij sociaal, heeft een enorm gevoel voor humor en wil altijd met alles helpen. Rond de Pasen ging hij met klasgenoten en collega's op reis naar Barcelona. Ook daar was hij volop positief aanwezig: alles was interessant, mooi en geweldig. Hij haalt goede cijfers en toevallig was de afgelopen week een cameraploeg in school, waar ook hij geïnterviewd werd en hij sprak vol trots over de school.
Na afloop kwam hij nog even kletsen. De interviewer probeerde het een beetje sensationeel te maken, wat Mootje een beetje raar vond.
Ik heb gelijk wat mensen op de hoogte gebracht, want maandag zullen veel leerlingen geschokt zijn en ruimte nodig hebben om hierover te praten. Veel is nog onduidelijk over zijn toestand. Ik vermoed dat ze hem onder narcose houden.
Ik ben even de weg kwijt. Ik hoop zo dat het weer helemaal goed komt.

vernieuwen

Paasvakantie. Dat bestond niet meer, maar is opeens terug in 2013. Ik ben zowaar vanaf afgelopen woensdag niet gebonden aan werk en hoef pas woensdag weer aan te treden. Blijkbaar waren er wat vakantiedagen over die men aan de Paasdagen heeft geplakt. Destijds in de veronderstelling dat we weer net zulk lekker lenteweer zouden krijgen als een jaar geleden, maar uitslapen is uitslapen.
Ik heb mij de afgelopen dagen overigens wel afgebeuld. Met als resultaat dat er langzaam weer ruimte in dit huis komt. Muren zonder gescheurd of zwaar vergeeld behang. Mijn vader wierp zich met zijn 77 jaar op als LDB-er. Nee, dat heb ik niet bedacht. Dat zei hij zelf. Lul de behanger. Ik kreeg les. Na 1 dag was ik uitgeleerd en heb de rest zelfstandig aangebracht. De complete renovatieperikelen zijn nog niet afgerond. We zijn nog wel even bezig. Stukje bij beetje wordt het wat. Gelukkig ben ik iets geduldiger geworden met het klimmen der jaren. Er moet nog van alles en het komt goed.
Als het maar voor de zomer af is.
Op het werk moet er ook genoeg gerenoveerd worden. Niet zo zeer het gebouw. Die ellende hebben we twee jaar geleden gehad. Met resultaat, dat moet ik toegeven. De renovatie binnen het gebouw is zeker niet voor komende zomer klaar. Dan doel ik natuurlijk op de mensen die het gebouw bevolken. Langzaam zijn er wat verbeteringen. De baas werd vervangen. Een verademing om iemand in huis te hebben die ondanks allerlei zenuwslopende perikelen waar hij zelf geen enkele invloed op kan uitoefenen, de kalmte zelf blijft. Met vaak nog een kwinkslag ook.
Daarentegen werd een kanjer weggewerkt, zodat de ijskoningin haar positie even veilig stelde. Totdat duidelijk werd dat we geen ijskoningin meer nodig hadden om financieel overeind te blijven. Karma.
Renoveren. Bij sommige mensen onbegonnen werk. Dat wordt uitzingen of met eindeloos geduld in gesprek blijven gaan totdat de ander om maar van je af te zijn in beweging komt. In de goede richting. Positief veranderd of weg.
Ik heb mijn voornemens. Aangezien het weer leek op wat het aan het einde van een kalenderjaar gebruikelijk zou moeten zijn, vond ik dit een goed moment.
Een aantal mensen in beweging krijgen. Verantwoordelijkheid laten nemen. Ook dit gaat stukje bij beetje.
Het echte werk? De echte vooruitgang? Pas in de loop van volgend schooljaar, vermoed ik. Prima.
Laat ik ook maar weer eens stukjes gaan schrijven over het leerlingenvolk. Daar zou het toch eigenlijk allemaal echt om moeten draaien. Binnenkort....